Wereld Gehandicapten Dag 2022, maar niet voor het echie

Wereld Gehandicapten Dag 2022

Ik zet me zoveel als mogelijk in voor toegankelijkheid. Dat doe ik sinds ik een paar jaar geleden in een rolstoel terecht kwam en ontdekte hoe schrikbarend de rechten van mensen met een beperking in Nederland zijn geregeld. Dat zou je niet verwachten in een welvarend land als Nederland. Maar een dag als Wereld Gehandicapten Dag 2022 is nog altijd broodnodig.

Rechten van mensen met een beperking

Natuurlijk gaat er ook een heleboel wel goed, maar kijk je naar Nederland als geheel dan is het echt onvoldoende. Nederland presteert het om achter te lopen op dit gebied met vergelijkbare landen. Zo heeft Nederland in 2016 pas het VN Verdrag voor mensen met een beperking ondertekend. Dat verdrag was op dat moment al tien jaar oud! En als je dan denkt dat het sinds 2016 dan wel goed zal zijn gekomen, komt van een koude kermis thuis. De ondertekening mag je symboolpolitiek noemen. Want de facultatieve bepaling dat mensen rechten kunnen opeisen ratificeerde Nederland niet. Huh? Juist, vrij vertaald komt het er op neer dat we internationaal regels en voorschriften hebben opgesteld om de rechten van mensen met een beperking vast te leggen, maar dat je je daar als land niet aan hoeft te houden.

Vrijblijvend

En die vrijblijvendheid merk ik elke dag. Er zijn ontelbare voorbeelden te vinden waardoor mensen met een beperking niet mee kunnen doen in de maatschappij. En ontelbare keren komt dat niet zozeer door de beperking zelf, maar door een omgeving die niet toegankelijk is. Ik snap heus wel dat niet alles is aan te passen aan iedereen en dat toegankelijkheid realistisch gezien ook zijn grenzen kent. Maar zelfs de simpelste aanpassingen zijn vrijblijvend. Vandaar dat Wereld Gehandicapten Dag 2022 noodzakelijk is.

Ter illustratie

Ik ga een klein voorbeeldje noemen. Bewust geef ik hier nu geen naam van het bedrijf, omdat dit slechts een voorbeeld is ter illustratie van de dagelijkse uitdagingen die bij onnoemelijk veel bedrijven, organisaties en de overheid voorkomen. Dankzij de moderne techniek rijd ik in het ‘mooiste rolstoelbusje van Nederland’ (volgens mijn eigen bescheiden mening). Het stelt me in staat om overal heen te kunnen om niet achter de geraniums te belanden. Ik wil immers participeren. Maar dat busje moet af en toe wel volgetankt worden. Zo maakte ik onlangs bij één van mijn vaste adresjes voor fossiele sappen een tussenstop.

Te hoog

Het geldt niet voor iedereen, maar het tanken zelf kan ik gelukkig zelfstandig doen. Daarna volgde voor mij pas de uitdaging. De brandstof moet namelijk ook betaald worden. Het afgeschuinde stoepje naar de winkel is al enorm stijl. Met een flinke aanrol, ram ik mijn rolstoel daar het stoepje op. Simpel op te lossen met een minder schuin stoepje wat maakt dat elke roller er makkelijker naar binnen kan. De dame achter de balie herkent me inmiddels en maakt een allervriendelijkst praatje met me, terwijl ze de betaling voorbereidt. Terwijl ik mijn pinpas pak en me in allerlei bochten manoeuvreer om bij het pinapparaat te komen, zie ik de bereidwillige caissière al bedenkelijk kijken. Ik kan het genoemde bedrag op de pinmachine niet zien. Zo hoog staat het digitale betalingskastje.

Zeer welkom

Met beide armen duw ik me half uit mijn rolstoel om het bedrag te kunnen lezen, maar daardoor kan ik niet ook de pinpas tegen de chiplezer houden. Ik zak weer in mijn rolstoel en houd op goed geluk de pinpas tegen de juiste plek. Met mijn wat beperkte handen probeer ik mijn pincode in toetsen. Een extra uitdaging, omdat ik ook de knopjes van de cijfers niet kan lezen. Ik vind uiteindelijk de juiste cijfers, maar mijn geworstel is door de winkelmedewerkster niet onopgemerkt gebleven: “Dat ze dat nou niet anders doen hè? Een pinautomaat die je naar je toe kan halen of misschien wel kan kantelen. Dan kan iedereen erbij.” Ik bevestig haar suggestie en geef aan dat dat inderdaad bestaat. Het zou zeer welkom zijn voor mensen in een rolstoel en voor kleine mensen.

Dat moet toch anders kunnen?

De winkelmedewerkster is er een van het doorpakken, want ondanks de dikke rij die zich inmiddels achter mijn busje heeft gevormd, roept ze haar manager erbij. Ze vraagt of ik wil voordoen hoe ik betaal. “Kijk dan,” zegt ze tegen hem: “Dat moet toch anders kunnen?” De manager knikt een beetje om daarna weer verder te gaan met zijn werk achter de schermen. Ik heb niet het idee dat die manager beseft dat ik als klant bijdraag aan zijn inkomsten, maar waardeer de moeite van de caissière. “Ik ga echt mijn best doen om dit onder de aandacht te brengen hoor,” voegt ze er zelfs nog aan toe als ik de winkel uit ga.

Ander pinapparaat

Ik verwachtte er niet veel van. En ik begrijp ook echt dat ze niet ter plekke een andere pinautomaat neerzetten. Toch hield ik stiekem de hoop dat wanneer het oude apparaat aan vervanging toe is dat ze dan een toegankelijker exemplaar bestellen. Als ik een paar maanden later weer bij datzelfde tankstation mijn busje vol gooi, verbaas ik me dat er al een ander pinapparaat staat. Zouden ze hier dan echt geluisterd hebben? Maar nee hoor, de pinautomaat is gewoon een moderne variant van de vorige. Nog steeds kan ik er niet goed bij. De dame achter de kassa is er ook bedroefd van: “Ik heb het echt geprobeerd.” Ik stel haar gerust dat ik het haar niet kwalijk neem en ik haar inspanningen waardeer. Wel besloot ik contact op te nemen met de betreffende multinational.

Assistentie

De reactie van de wereldspeler op het gebied van fossiele brandstoffen zegt eigenlijk al voldoende. Na het delen van mijn ervaring kreeg ik een bedankje terug dat ik zo lovend was over hun winkelmedewerkster. Maar daarna ging de reactie over in een gestandaardiseerde tekst over de samenwerking die het bedrijf heeft met fuelservice en dat je daarmee assistentie kan krijgen bij het tanken als je een lichamelijke beperking hebt. Een heel epistel over dat een medewerker dan je auto volgooit. Betalen kan volgens de ervaring van anderen dan contant of door je pinpas met pincode af te geven. Ja, echt… dat is serieus. Ik heb bovendien geen hulp nodig bij het tanken, maar wil gewoon kunnen betalen zonder allerlei capriolen. Een simpele aanpassing van het pinapparaat volstaat dan dus voor heel veel mensen.

Niets mee gedaan

Na het doen van die suggestie en de vraag wat nou precies het beleid is voor toegankelijkheid van de tankstations volgde: “We bedanken je daarom voor je feedback, en nemen deze zeker mee.” Eh… kennelijk niet, want ik had al feedback gegeven en vervolgens is er met de vervanging van het pinapparaat niets mee gedaan. Bovendien bestaat betalen met pin al sinds 1990, dus na 32 jaar zou je toch verwachten dat die feedback voor dit betaalmiddel niet nu pas hoeft worden meegenomen? Nee, het is het bewijs dat bedrijven niet of onvoldoende bezig zijn met toegankelijkheid voor mensen met een beperking. Ze hoeven er ook niets mee te doen, want er hangen geen sancties aan vast. Bovendien wordt die vrijblijvendheid bevestigd door de houding vanuit de overheid.

Dat moet veranderen! In een welvarend land anno 2022 moeten mensen met een beperking gewoon meer mee kunnen doen. En daarom is helaas Wereld gehandicapten Dag 2022 nog altijd noodzakelijk.