Zeg nee tegen schoon drinkwater door de wc

Watertekorten

Het is droog en warm in Nederland. Waterbedrijf Vitens merkt dat in het veel hogere verbruik van water. Zo erg zelfs dat er schaarste dreigt van ons drinkwater. Het bedrijf roept haar klantenbestand van 5,6 miljoen mensen op tot waterbesparing. Dat lukt nauwelijks, maar de noodoproep raakte me. Uiteindelijk inspireerde mijn verblijf in Albanië om een steentje bij te dragen aan het voorkomen van watertekorten.

Inspiratie

Tot een aantal jaar geleden verbleven mijn lieftallige eega en ik geregeld in Albanië. Een schitterend land dat ons hart had gestolen vanaf het eerste moment dat we er kwamen. Het liefst zouden we willen helpen om het land verder op te bouwen, maar onze medische beslommeringen gooiden helaas roet in het eten. Wat dat betreft is het des te opmerkelijker dat in plaats van het Balkanland iets te brengen, wij er juist inspiratie hebben opgedaan voor in Nederland.

Klimaatneutraal

Tijdens ons eerste verblijf trokken we samen op met bevriende zendingsechtparen. Via die connecties mochten we bivakkeren in een soort vakantiehuisje op hetzelfde terrein als waar onze vrienden woonden. Het vakantiehuisje laat zich het beste omschrijven als ‘klimaatneutraal’. Je kent dat wel; is het buiten -20 graden dan is het binnen ook -20 en is het buiten +40 graden dan is het binnen ook +40. In zo’n hete en droge zomer hadden wij onze intrek er genomen.

Zo min mogelijk water

Veel huizen in Albanië ontbreekt het aan nutsvoorzieningen zoals wij die hier in Nederland gewend zijn; vooral in de afgelegen dorpen en op het platteland. Wees in het land niet bezorgd wanneer bijvoorbeeld een aantal keer per dag de stroom even uitvalt. Een netwerk aan waterleidingen naar elk huishouden moet je er evenmin verwachten. Watertanks op of naast een huis dienen als reservoirs die periodiek gevuld worden voor de watervoorziening in een woning. Zo ook in het huisje waarin wij verbleven, waar de watertank aangesloten was op de leidingen in het pand. In de warme, droge zomer van Albanië werd ons door de verhuurder op het hart gedrukt om zo min mogelijk water te gebruiken uit de kranen. Elke dag douchen zat er dus niet in en op de dagen dat we dat wel deden, minimaliseerden we dat tot snel inzepen en afspoelen.

Doorspoelen van het toilet met drinkwater

Dat idee namen we al mee terug naar Nederland. De kraan uit tijdens het inzepen en een dagje niet douchen kan echt geen kwaad. Het bespaarde al flink wat liters water en daarbij daalde ook nog eens het gasverbruik, omdat er minder water hoeft te worden opgewarmd. Er was echter nog een ander waterbesparend idee dat we in Albanië leerden. En eigenlijk is het raar dat we daar in Nederland in zijn algemeenheid nog niets op gevonden hebben. Ik heb het dan over het doorspoelen van het toilet. Vind je het immers ook niet raar dat we hier schoon drinkwater gebruiken om onze plasjes en poepjes weg te spoelen? Zeker wanneer je bedenkt dat er in 2019 nog bekend werd dat ruim twee miljard mensen geen toegang hebben tot schoon drinkwater, bijna een derde van de wereldbevolking!

Pan

Om water te besparen tijdens ons verblijf in Albanië, stond er onder de wasbak een grote pan om het water na het handenwassen in op te vangen. Sowieso na een kleine boodschap waste je dan eerst je handen om daarna die pan water te gebruiken om je zojuist geloosde lichaamssappen mee weg te spoelen. Ook tussendoor, zoals bij het tandenpoetsen, ving je het water in die pan op. Eigenlijk hadden we nooit tekort aan dat tweedehands water voor onze kleine toiletgang. Alleen bij een wel heel grote boodschap hadden we even de kracht van de spoelbak nodig om de fecaliën een enkeltje septic tank te geven. Maar ook dan met de vinger bij de stopknop om zo snel mogelijk het spoelen te beëindigen na het zien verdwijnen van je maaltijd van gisteren.

Klein, makkelijk en goedkoop

Terug in Nederland speelden we wel vaker met dat idee, maar het kwam er nooit van. Ook grootsere oplossingen passeerden de revue, zoals een composttoilet en het opvangen van regenwater. Dat laatste is echter vooral handig in de tuin om daarmee de noodzaak tot sproeien te beperken. Een puls om grondwater op te boren, klinkt mij ook nog steeds erg goed in de oren. Zo’n waterpuls aanleggen kan echter niet overal en bovendien kunnen de kosten daarvan voor sommige huishoudens een drempel zijn. Waarom dus niet klein, makkelijk en goedkoop beginnen? Helemaal na de noodkreet vanuit Vitens.

Emmer

Zodoende kwam in huize Stoof opnieuw het Albanese idee van water opvangen bovendrijven. De sifon in de wasbak van de badkamer zat toch een beetje verstopt. Die moest er dus toch al af om de pruik van mijn lieftallige eega eruit te verwijderen. Een emmer van een liter of tien is in de meeste gevallen voldoende om eronder te zetten en het water op te vangen. Om het spetteren te voorkomen plaatste ik onder de emmer nog een opstapkrukje. Dat scheelt bovendien een stukje bukken wanneer je het water wilt gebruiken na het afbakenen van je porseleinen territorium. Het enige waar je op moet letten is dat de emmer niet te vol wordt, maar dat is een kleine moeite.

Schoon drinkwater

In huize Stoof gaan we per persoon gemiddeld vijf keer per dag naar het toilet. We zijn met zijn tweetjes, dus tien keer. Elke keer doortrekken gooi je er zo een liter of drie schoon drinkwater doorheen, zelfs als je de stopknop gebruikt om water te besparen. Dat is dus dertig liter per dag! Nu zal je vast niet al die dertig liter kunnen vervangen met afwaswater van het handen wassen. Bovendien is een olifant af en toe jaloers op mijn productie van achteren, dus daar begint zo’n emmer water weinig tegen. Maar ik schat dat wij hiermee in totaal vijf liter water per persoon per dag kunnen besparen.

Door het riool

Vitens heeft in haar klantenbestand 5,6 miljoen mensen, verdeeld over 2,5 miljoen huishoudens. Dat betekent dat alleen daarvan al een waterbesparing bereikt kan worden van 28 miljoen liter drinkwater per dag (5,6 miljoen mensen maal 5 liter), oftewel 28.000 kubieke meter! In heel Nederland met 17 miljoen mensen, spreken we dan zelfs over 85.000.000 liter water per dag. Nogmaals, dat is schoon drinkwater wat we normaal gesproken door het riool spoelen.

Van uitdroging gered

En dan denk ik niet alleen aan het voorkomen van problemen rondom het beschikbare drinkwater in Nederland. Ik durf het zelfs breder te trekken. Voor een mens is het gezond om twee liter vocht per dag tot zich te nemen. Daar zouden dus 42,5 miljoen mensen op aarde mee van uitdroging kunnen worden gered. Hoe bedoel je dat we in een klein land als Nederland geen verschil kunnen maken? Onmogelijk? Ach, als we dagelijks miljoenen liters olie en aanverwante uit de uithoeken van de wereld naar het westen kunnen halen, dan moet zoiets andersom toch ook kunnen?