Duimpje omhoog voor mijn polshandduimbraces

Nieuwe polshandduimbraces

Onlangs mocht ik nieuwe polshandduimbraces laten maken. Die bevallen tot nu toe erg goed. Daarom polste (tja, de eerste woordgrap is gemaakt) ik op mijn socials of er interesse was in een blog. En hopelijk heeft iemand wat aan mijn ervaringen met het zoeken naar de juiste spalken.

Zoektocht naar de perfecte polshandduimbraces

Een blog over mijn spalken kwam er nog niet eerder van. Best gek, omdat ik over mijn rolstoel, orthopedische schoenen, flexobed, etc al wel eens schreef. En dat terwijl mijn polsbraces een van de eerste hulpmiddelen waren die er kwamen sinds ik ziek werd. Wel schreef ik al eens over mijn handige (yep, weer een woordgrapje) oplossing om het zweten bij het dragen van polsbraces wat te reguleren. In die blog over zelfgemaakte handsokken vind je bovendien een tutorial.

Inmiddels ben ik toe aan mijn vijfde paar en bij elke set veranderden mijn orthopedisch instrumentmaker en ik iets aan het concept. Wat dat betreft betrof het echt een methode van ‘trial and error’ in de zoektocht naar de perfecte polshandduimbraces. Ook de progressie van mijn ziekte en veranderende vorm van mijn armen en handen speelde daarbij een belangrijke rol.

Al die ervaringen van zes jaar vangen in één blog, zorgt er wel voor dat deze tekst wat langer is. Ik hoop echter dat de informatie van nut kan zijn voor mensen die dergelijke braces nodig hebben. Je leest in deze blog verschillende termen om de spalken te omschrijven. Ze betekenen in dit geval allemaal hetzelfde, maar een tekst leest nou eenmaal prettiger met wat variatie aan woorden. Bovendien probeer ik Google daarmee te paaien om de zoekresultaten een boost te geven. Alles in het belang van mijn lezers natuurlijk.

Orthesen of prothesen

Eigenlijk heb ik polshandduimorthesen, maar behalve orthopedisch instrumentmakers die onderling het spel galgje spelen, zal niemand die term gebruiken. Het zijn dus geen prothesen, zoals sommige mensen ze noemen. Orthesen en prothesen zijn verschillende dingen. Prothesen vervangen een lichaamsdeel, zoals je kunt zien in de blogs over mijn amputatie. Orthesen geven steun aan een lichaamsdeel of ondersteunen een functie van een lichaamsdeel. In plaats van het woord orthese gebruiken de meeste mensen het woord brace of spalk. Daaraan voorafgaand staat vaak het lichaamsdeel – of staan de lichaamsdelen – genoemd die de spalk specifiek ondersteunt.

In mijn geval houden de braces mijn reumatische polsen, handen en hypermobiele duimen in bedwang. En zo kom je dus uit op pols-hand-duim-braces, maar vaak kort ik het af tot (pols)braces of (pols)spalken. De vele peesirritaties en ontstekingen maakten het noodzakelijk om de polshandspalken te gaan dragen, helemaal toen er een rolstoel in mijn leven kwam. Een handbewogen rolstoel, dus verdere overbelasting van mijn armen ligt sindsdien op de loer. Op advies van mijn reumatoloog en handtherapeut kreeg ik in 2018 op proef een soort tijdelijke spalkjes. Die hielpen goed, maar ze waren te hard en te glad om mee te rollen. Voor mijn reumatoloog reden genoeg om me door te sturen naar For Motion Orthopedie (toen nog ProReva) voor definitieve spalken. Daar werken orthopedisch instrumentmakers, oftewel prothese- en orthesemakers. Niet verder vertellen, maar ik noem ze altijd (liefkozend) ‘spalkenboer’.

Kunststof, leer of siliconen?

We bespraken verschillende materialen en typen polsbraces. Ik ben een actieve rolstoelgebruiker, dus voldoende grip op mijn hoepels was een pre. Kunststof viel daardoor af. Dat werd toch te glad. Leer kon ook, maar ik was zelf erg bang dat dat snel vies zou worden. Al snel leek siliconen de beste keuze voor mij. Bovendien heeft dat rubberachtige, synthetische materiaal de eigenschap om wat mee te bewegen, zodat bij het vastgrijpen van de rolstoelhoepels er nog een groter contactoppervlak ontstaat.

De slijtvastheid van siliconen braces vormde ook een heel belangrijk pluspunt, want met alle wrijfkrachten krijgen ze met het rollen toch flink meer op hun falie dan bij lopende mensen. Bij mijn laatste braces kan je dat goed zien. De siliconen was bij mijn handpalmen zo dun geworden, dat je er letterlijk doorheen kon kijken. Iets dat mijn orthopedisch instrumentmaker nog nooit had gezien bij dit materiaal. Dat vind ik trouwens ook zo tof aan de mensen bij For Motion Orthopedie, ze staan open om bij te blijven leren van hun klanten. Bijzonderheden bekijken ze vaak uitvoerig om er soms zelfs aantekeningen en foto’s van te maken voor hun collega’s.

Gipsmallen maken en kleur kiezen

Het maken van zulke polshandduimbraces gaat aan de hand van gipsmallen. Tegenwoordig zie je ook steeds vaker de techniek van 3D-scannen, maar de ouderwetse manier van gipsen werkt ook nog altijd prima. Ik heb op mijn instagramkanaal wel eens een filmpje geplaatst van dat gipsproces. Als de gipsmallen klaar zijn, vormen ze in de werkplaats de siliconen eromheen, zodat je een perfecte pasvorm krijgt. Soms zit er nog een stap tussen om op de gipsmal nog wat aantekeningen te maken waar bijvoorbeeld extra steun gewenst is of om een correctie van de mal door te voeren.

Je kan ook een kleur kiezen voor je spalken en bij sommige andere materialen zelfs een leuk printje of een afbeelding. Voor siliconen kan je kiezen tussen verschillende huidskleuren of juist een contrasterende kleur. Ik vond het erg lastig om de juiste huidskleur te kiezen. En voor het geval ik per ongeluk met twee zuurstokroze polshandduimbraces zou komen te zitten, koos ik daarom maar voor zwart. Dat heeft ook wel iets stoers. Helemaal zwart zijn ze trouwens niet, want zwart pigment laat de siliconen breekbaarder maken. Ach, ik raak eraan gewend dat ik altijd het onmogelijke wil of nodig heb. Heel donkergrijs is ook prima.

Toch leren polshandduimbraces

Zodra ik die eerste orthesen droeg, merkte ik het nut. Mijn polsen raakten minder overbelast, mijn pezen kregen meer rust en mijn duimen bungelden minder uit de kom. Alles bij elkaar dus een hoop minder pijn. Wel gaat zo’n spalk ten koste van bewegingsvrijheid. Het was dus, zeker in het begin, even wennen om dingen vast te pakken en te bewegen. Je kan het het beste vergelijken met dat je twee gebroken armen in het gips hebt. Maar dat nadeel woog niet op tegen de voordelen.

Die eerste spalken waren nog redelijk flexibel, maar naarmate mijn ziekte vorderde had ik meer steun nodig. Zo kwam er bij het tweede paar een zogenaamde lepel in. Dat is een carbon versteviging die de pols meer rigide maakt. Maar in combinatie met het rollen, bleek zelfs het duurzame siliconen daar niet tegen bestand. De koolstofvezel lepels staken al snel door de siliconen naar buiten. Dus bij het derde paar moest ik toch over op leer. Zo’n veredelde koeienhuid ging al veel beter met de krachten om van zo’n lepel. Maar het leer sleet bij mijn handpalmen wel heel snel vanwege de frictie met de hoepels. Ook viel de grip erg tegen. Mijn orthopedisch instrumentmaker kwam toen met het idee om een ruw slijtlaagje vast te naaien op de handpalmen van mijn spalken. Dan hoefde bij slijtage alleen dat laagje maar vervangen te worden.

Terug naar siliconen polshandduimbraces

Dat werkte redelijk, maar ik miste toch de eigenschappen van mijn siliconen spalken. Toen ik van mijn zorgverzekeraar na twee jaar nieuwe mocht laten maken, vertelde ik dat de orthesemaker. Die kwam met het idee om in plaats van zo’n koolstof lepel een extra verdikking te gieten in de siliconen spalken zelf. Ondanks dat de spalken daardoor wat dikker en zwaarder werden, bleek dat een gouden greep. In mijn ervaringen met de leren polshandduimbraces had ik gemerkt dat ik de leren gespen daarvan veel mooier vond dan de rafelende nylon sluitingen die standaard op de siliconen spalken werden genaaid. Bingo, want het resulteerde in bijna perfecte spalken.

Bijna, want ik had een verkeerde inschatting gemaakt qua pasvorm. Bij dat paar had de orthopedisch instrumentmaker, in overleg met mij, de oude gipsmallen gebruikt. Ik had er alleen geen rekening mee gehouden dat ik in de tijd van die gipsmallen nog in de afbouwfase van prednison zat. Prednison heeft de onhebbelijke neiging om je op te laten zwellen als een kogelvis. En kanonne, wat had ik me toen een tweetal sumoworstelaarsarmen. Ik moest naarmate de vochtophoping verdween die spalkjes steeds strakker aantrekken. En rondom mijn duimen kwam steeds meer ruimte te zitten, zodat die zelfs in de duimspalken nog uit de kom floepten.

Extra wijzigingen aan mijn polshandduimbraces

Uiteindelijk kon ik er alsnog twee jaar mee doen, maar toen een paar weken geleden de eerste scheuren erin vielen, maakte ik meteen een afspraak om ze te vervangen. Uiteraard aan de hand van nieuwe gipsmallen. Met de orthopedisch instrumentmaker koos ik tevens een iets neutralere stand van de polsen. Eind goed al goed? Nou, eh…

Na een paar weken zou ik de nieuwe spalken ophalen, maar kennelijk ging er bij de productie iets niet helemaal goed. De spalken waren zo slap dat ik er niets mee kon. Deels bleek dat aan het type siliconen te liggen, deels aan de fabricage. Ze moesten dus opnieuw. Die onbedoelde tussentijdse passing bood wel meteen de mogelijkheid om wat extra wijzigingen door te voeren. Zo kwam er wat meer steun bij de handpalmen en wilde ik de duimgaten ook iets strakker hebben. De nieuwe polsspalken liet ik ook uitvoeren met vijf in plaats van vier gespen. Dat geeft toch net wat meer verstelmogelijkheden en evenredigere omsluiting van mijn arm.

Duimpje omhoog!

De orthesemaker legde uit dat er verschillende typen siliconen bestaan en dat de soort waar ze mijn polshandbraces altijd van maakten, mogelijk niet meer leverbaar was. Als ze dat stevigere soort (80 shore) siliconen inderdaad niet meer konden bestellen, dan moest ik toch weer over naar andere materialen. Uiteindelijk vond For Motion Orthopedie gelukkig nog een lading.

Alle inspanningen en het wachten bleken niet voor niets. Want toen ik weer een paar weken later de nieuwe polshandduimbraces ophaalde, werd mijn geduld beloond. De pasvorm is echt subliem en de steun is voortreffelijk. Zo fijn dat mijn duimen nu ook weer netjes in de kom blijven zitten. Wel moet ik wederom even wennen aan de toegenomen rigiditeit en die fractioneel andere stand van de polsen. Het voelt een beetje alsof je opnieuw je motoriek moet kalibreren. Dus alvast mijn excuses aan mijn lieftallige eega voor het omstoten van kopjes koffie. Maar verder dus een dikke duim omhoog (tja, een andere stand lukt toch niet).

Mijn (andere) spalken op Instagram

Overigens heb ik ook een enkelvoetorthese (EVO), oftewel een spalk voor mijn overgebleven enkel en voet. Die wordt binnenkort vervangen, dus misschien dat ik over die EVO ook nog iets schrijf. Voor geïnteresseerden staat er op mijn Instagram wel een filmpje van. Like en volg me daar ook even. Dan mis je niets van mijn avonturen!